Certificaat Toekomstgericht Ondernemen

Projectdoel
Het project Certificering Toekomstgericht Ondernemen beoogt, een systeem op te bouwen waarmee bedrijven en andere organisaties (profit en non-profit) gecertificeerd kunnen worden met behulp van het FFEA-assessment (Future-Focused Entrepreneurship Assessment).

Het project zal ertoe leiden dat het Certificaat wordt gedefinieerd, op verschillende niveaus, in de vorm van een sterren-systeem.

Ten behoeve van de toekenning en instandhouding van het certificaat wordt een organisatie opgericht, procedures vastgelegd en gestreefd naar formele erkenning.

Bestaande ervaring en gereedschappen
Op basis van de visie op kwaliteitsmanagement van de European Foundation for Quality Management (EFQM) is in de jaren 1980 door het Instituut Nederlandse Kwaliteitszorg (INK) een assessmentmethode ontworpen, dat de vorm kreeg van een ontwikkelingsmodel gebaseerd op 5 fasen van organisatieontwikkeling.

Door een groep experts in het Hoger Onderwijs is het INK-model in de jaren 1990 'vertaald' in een kwaliteitsmodel voor het Nederlandse en Vlaamse HBO.

Vervolgens is, in opdracht van de Stichting Duurzaam Hoger Onderwijs (DHO), in de jaren 2000 en 2001 door Niko Roorda AISHE ontwikkeld (Assessment Instrument for Sustainability in Higher Education), dat in het Nederlandse en Vlaamse hoger onderwijs, en vervolgens in nogal wat andere landen, is toegepast in tal van onderwijsinstellingen, vooral in Europa, Afrika en Latijns-Amerika. Gedetailleerde informatie over AISHE staat op deze pagina.

In de jaren vanaf 2008 is door een internationale groep, onder leiding van Niko Roorda, een sterk vernieuwde en uitgebreide versie gecreërd: AISHE 2.0. Dit model was het uitgangspunt voor een geheel nieuwe assesmentmethode, gericht op het beoordelen en versterken van de mate waarin organisaties op gezonde wijze zijn voorbereid op de toekomst. Over Future-Focused Entrepreneurship Assessment (FFEA) is een inleiding en gedetailleerde informatie beschikbaar.

Evenals AISHE, is ook FFEA zorgvuldig wetenschappelijk gevalideerd en in de praktijk getest. Zie ook Roorda's proefschrift (2010).

Certificering
Op basis van AISHE is door DHO in 2002 een systeem ontwikkeld ten behoeve van de certificering van instelling in het hoger onderwijs, of van afdelingen daarvan. Het betreft een sterrensysteem, waarmee beoogd wordt om organisaties te stimuleren om te werken aan continue verbetering. In 2006 is het certificeringssysteem van DHO formeel erkend door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie voor het Hoger Onderwijs (NVAO), hetgeen sterk heeft bijgedragen aan de toepassing van AISHE. Assessments zijn sindsdien honderden malen uitgevoerd; beleidsplannen m.b.t. duurzaamheid zijn door vrijwel alle hogescholen gebaseerd op uitkomsten van AISHE-assessments.

Regels en voorschriften
Ten behoeve van een valide en betrouwbare toekenning van het AISHE-certificaat zijn allerlei onderdelen vastgelegd, zoals:

Procedures voor de voorbereiding, uitvoering, nazorg en rapportage van de assessments;
Kwaliteitseisen aan de assessor, vastgelegd in de vorm van een Assessor Certificaat;
Een systeem van scholing, training en examinering van deze te certificeren assessors, en derhalve van capacity building ten behoeve van de uitvoering van assessments en certificeringen;
Eisen aan de instandhouding en vergroting van deze expertise, in de vorm van praktijkervaring en intervisie;
Eisen aan de scheiding tussen begeleiding en beoordeling van de onderzochte organisaties;
Instelling van een beoordelingsinstantie t.b.v. de toekenning van certificaten;
Voorschriften voor de samenstelling en de werkwijze van deze beoordelingsinstantie;
Regels m.b.t. de verlenging of beëindiging van de geldigheid van toegekende certificaten;
Regels m.b.t. het indienen en verwerken van bezwaren;
Financiële regelingen, onder meer in de vorm van tarieven voor assessments en certificaten en van de vergoeding aan assessoren;
Online beschikbaarstelling van dit geheel aan regels en voorschriften.

Het beoogde FFEA Certificaat
Het doel van het huidige project is om een certificeringssysteem op te zetten en in werking te stellen. De verwachting is dat veel van de AISHE-regelingen voor een flink deel kunnen worden overgenomen en gekopieerd. Dat kan gemakkelijk, aangezien de structuren van AISHE 2.0 en FFEA overeenkomen, zoals de afbeeldingen hieronder laten zien: links AISHE 2.0, rechts FFEA.

Een belangrijk verschil is wel, dat het systeem van 5 fasen, ingevoerd door het INK en toegepast bij AISHE, bij FFEA is vervangen door een systeem van 4 perspectieven: zie de FFEA-pagina's voor de details.

Het initiatief
Het initiatief voor het ontwikkelproject is genomen door Jan Frans van Vessem, CEO van StaffingForce Nederland, en Niko Roorda, de ontwikkelaar van FFEA.

Om een dergelijk certificeringssysteem op te zetten, moet heel wat gebeuren. Er moet een organisatie voor worden opgericht, of wellicht zelfs twee: een voor de begeleiding, een voor de beoordeling van organisaties. De eerste stap van het project wordt gezet in de vorm van een verkenning, waarvoor binnenkort een groep experts en belanghebbenden bijeenkomt voor overleg.